Göbeklitepe, Şanlıurfa kent merkezinin 18 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında bulunan bir arkeolojik alandır.
12 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Göbeklitepe, tarihin sıfır noktası olarak nitelendirilmektedir.
İlk olarak 1963 yılında yapılan yüzey araştırması sırasında keşfedilen alan, İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin ortaklığıyla gerçekleştirilen bir proje sayesinde daha da önem kazanmıştır.
1994 yılından beri yapılan kazı çalışmaları ile Göbeklitepe’nin 12 bin yıl öncesine uzanan bir kült merkezi olduğu ortaya çıkmıştır.
Göbeklitepe’nin en dikkat çeken özelliklerinden biri, yaklaşık 20 yuvarlak ve oval yapıdan oluşmasıdır.
Bu yapıların çapı 30 metreyi bulmakta olup ortasında 2 adet "T" biçimli, 5 metre yüksekliğinde kireçtaşından bağımsız sütunlar yer almaktadır.
Ayrıca yapıların iç duvarlarında daha küçük sütunlar da bulunmaktadır.
Göbeklitepe’nin bu yapıları ve anıtsallığı, neolitik dönemle ilgili kuramsal çerçevenin ve tarihlendirmelerin yeniden değerlendirilmesini gerektirecek önemli bilgiler sunmaktadır.
Göbeklitepe’nin bulunduğu alan, 12 bin yıl boyunca doğal çevresine dokunulmamış olduğundan önemli arkeolojik buluntulara sahiptir.
Bu büyük organizasyon ve hayal gücünün ürünü olan Göbeklitepe, tarihin sıfır noktasını oluşturan en eski anıt ve inşaatlardan biridir.
İnsanların avcı toplayıcı olarak yaşadığı bir dönemde böylesine ileri düzeyde tapınaklar inşa etmeleri, tüm dünyada şaşkınlık yaratmıştır.
Göbeklitepe’deki tapınaklar, tarih öncesi insanın inanç dünyasını yansıtan animist figürlerle de süslenmiştir ve bu özellikleri sayesinde arkeoloji tarihinin en önemli keşiflerinden biri olarak kabul edilmiştir.
Göbeklitepe’nin tarihlendirilmesi ve nasıl tasarlandığı hala belirsizliğini korumaktadır.
Ancak, bu tapınakların Mısır Piramitleri’nden ve Stonehenge’den yaklaşık 7 bin 500 yıl önce inşa edildiği bilinmektedir.
Göbeklitepe’nin yerleşim ve tarım kavramlarından uzak olan avcı ve toplayıcı insan toplulukları dönemine ait olduğu düşünülmektedir.
Bu durum, Göbeklitepe’nin şehir hayatından önce inşa edilen ilk tapınak olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, Göbeklitepe’nin keşfi, insanlık tarihine dair önemli ipuçları sunan ve tarihte bir dönüm noktası olarak kabul edilen bir arkeolojik alan olduğunu ortaya koymuştur.
Bu antik tapınakların güzelliği ve anıtsallığı, insanın 12 bin yıl öncesindeki gelişmişlik düzeyini göstermesi bakımından büyük ilgi uyandırmaktadır.
ÖZET:
– Göbeklitepe, Şanlıurfa’da bulunan bir arkeolojik alan.
– 12 bin yıllık geçmişe sahip ve tarihin sıfır noktası olarak nitelendiriliyor.
– İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin ortaklığıyla gerçekleştirilen bir proje sayesinde önemi arttı.
– 1994 yılından beri yapılan kazı çalışmaları sonucunda kült merkezi olduğu ortaya çıktı.
– Yaklaşık 20 yuvarlak ve oval yapısı bulunuyor.
– 30 metre çapında ve 5 metre yüksekliğinde kireçtaşından bağımsız sütunlara sahip.
– Yapılarda animist figürlerle süslemeler bulunuyor.
– Çevresi dokunulmamış olduğundan önemli arkeolojik buluntulara sahip.
– Tarihlendirme ve nasıl tasarlandığı hala belirsiz.
– Mısır Piramitleri’nden ve Stonehenge’den yaklaşık 7 bin 500 yıl önce inşa edildiği biliniyor.
– Avcı ve toplayıcı insan toplulukları dönemine ait olduğu düşünülüyor.
– İnsanlık tarihine dair önemli ipuçları sunuyor ve bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor.
